ΘΕΜΑΤΑ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑΣ:

165. Ποιος Έβανς! Έλληνας ανακάλυψε την                                           Κνωσό! 

                                                                Ιστότοπος:οfigousiotis2.blogspot.com                                                         E-mail:giwrgospattas@gmail.com

                                                    

       Στα σχολικά μας βιβλία της Ιστορίας μάθαμε - και μαθαίνουμε - ότι την αρχαία Κνωσό την ανακάλυψε ο Άγγλος αρχαιολόγος Άρθουρ Έβανς. Ποιος Έβανς! Έλληνας την ανακάλυψε:  ο Ηρακλειώτης λόγιος Μίνωας Καλοκαιρινός! Ακολουθώντας τα βήματα της παράδοσης και μελετώντας τον Όμηρο, το Στράβωνα και τον Ηρόδοτο, ο Καλοκαιρινός πείστηκε για την ύπαρξη των ανακτόρων της αρχαίας Κνωσού και ξεκίνησε ανασκαφές (στα 1878) με δικά του έξοδα. Η σκαπάνη του χτύπησε πάνω στις πέτρες των ανακτόρων της Κνωσού και συγκεκριμένα έφερε στο φως τις αποθήκες, όπου φύλαγαν τα πιθάρια με το λάδι και το κρασί! Ταυτόχρονα, ανακαλύφθηκαν και άλλα αξιόλογα ευρήματα - όπως δείγματα πρώτης γραφής - που μαρτυρούσαν ότι εδώ κάποτε ήκμασε ένας σημαντικός αρχαίος πολιτισμός. Όμως, ο Τούρκος διοικητής (πασάς), στην τουρκοκρατούμενη ακόμα Κρήτη, διέταξε άμεση διακοπή των ανασκαφών, φοβούμενος την επέμβαση των Μεγάλων Δυνάμεων. Ο Καλοκαιρινός, για να μπορέσει να συνεχίσει τις ανασκαφές, ζήτησε τη βοήθεια ξένων αρχαιολόγων, σε ευρωπαϊκά μουσεία, στέλνοντάς τους επιστολές και δείγματα των ευρημάτων του. 

Τα ανάκτορα της Κνωσού

                                                   Ο Έβανς ταξιδεύει στην Κρήτη!

     Την εποχή εκείνη, ο Έβανς ήταν διευθυντής στο αρχαιολογικό μουσείο της Οξφόρδης. Δείχνοντας ενδιαφέρον, ταξίδεψε στην Κρήτη για να ιδεί από κοντά τα ευρήματα και τις ανασκαφές. Ξεναγήθηκε από τον Καλοκαιρινό στο χώρο των ανασκαφών και ξεκίνησαν μαζί μία προσπάθεια για άρση της απαγόρευσης του πασά, χωρίς όμως αποτέλεσμα. Και σαν να μην έφτανε αυτό, στο Ηράκλειο ξέσπασαν για ακόμη μία φορά ταραχές και τον Αύγουστο του 1898 οι Τούρκοι σκότωσαν το γιο και τον αδελφό του Μίνωα Καλοκαιρινού, έκαψαν το σπίτι του και κατέστρεψαν τα περισσότερα από τα ευρήματά του. Λίγους μήνες αργότερα, η Κρήτη ελευθερώθηκε από τις Μεγάλες Δυνάμεις και ο Έβανς επανήλθε. Πήρε έγκριση από την Κρητική Εθνοσυνέλευση για να κάνει ανασκαφές, χωρίς ωστόσο να αναφέρει πουθενά το όνομα του Μίνωα Καλοκαιρινού. Αγόρασε, στη συνέχεια, ολόκληρη την περιοχή γύρω από τις ανασκαφές και ολοκλήρωσε την αποκάλυψη των ανακτόρων.

                                        Η δισέγγονη του Καλοκαιρινού κάτοχος των στοιχείων!

     Στις μέρες μας, εκατό περίπου χρόνια μετά τα προαναφερόμενα, ήρθαν στην κατοχή της δισέγγονης του Μίνωα Καλοκαιρινού - της Μαριέλλης Σφακιανάκη - χειρόγραφοι χάρτες των ανακτόρων της Κνωσού και άλλες πολύτιμες χειρόγραφες πληροφορίες, στη γαλλική γλώσσα, από τις ανασκαφές του. Έγιναν μεταφράσεις στα ελληνικά και όλα τα στοιχεία παραδόθηκαν από τη Μαριέλλη Σφακιανάκη στο Αρχαιολογικό Μουσείο του Ηρακλείου, παίρνοντας την υπόσχεση ότι τα στοιχεία αυτά θα εκτεθούν σε ειδική αίθουσα του μουσείου, μαζί με τη φωτογραφία του προπάππου της Μίνωα Καλοκαιρινού. Στις 17 Ιουλίου 2016, η Μαριέλλη Σφακιανάκη δημοσίευσε ένα άρθρο στην εφημερίδα "ΤΟ ΒΗΜΑ", όπου ανέφερε όλο το ιστορικό με τον προπάππο της. Όπως γράφει η ίδια στο άρθρο της, παρότι έχουν περάσει πάνω από τριάντα χρόνια από τότε που παρέδωσε τα στοιχεία της στο μουσείο, εντούτοις καμία ενέργεια δεν έγινε, για την αποκατάσταση της μνήμης του προπάππου της και της ίδιας της αλήθειας, σχετικά με την ανακάλυψη των ανακτόρων της αρχαίας Κνωσού.

                                                      Η Ελλάδα τρώει τα παιδιά της;

     Είναι πράγματι απορίας άξιο ότι ακόμα δεν έγινε καμία απολύτως αναφορά στον Ηρακλειώτη Μίνωα Καλοκαιρινό, από το Αρχαιολογικό Μουσείο του Ηρακλείου, παρότι τα στοιχεία που του παρέδωσε η Μαριέλλη Σφακιανάκη είναι αδιάσειστα. Αλλά και η ίδια η παράδοση του Ηρακλείου μιλάει για τα όσα υπέστη ο Μίνωας Καλοκαιρινός. Τι να υποθέσει κανείς; Γιατί δεν έγινε αυτή η αποκατάσταση; Να υποθέσουμε ότι η Ελλάδα τρώει τα παιδιά της, στην προσπάθειά τους να αναδείξουν τα μνημεία της και την Ιστορία της; Ή μήπως φοβήθηκαν ότι η αποκάλυψη της αλήθειας θα μείωνε την προβολή του αρχαιολογικού χώρου της Κνωσού; Εδώ έχουμε να κάνουμε με ένα λάθος που δεν επανορθώθηκε ποτέ! Σκεφθείτε, αν ο Μίνωας Καλοκαιρινός ήταν ξένος (Άγγλος, Γερμανός κ.λ.π.). Θα του είχαν στήσει και άγαλμα στον προθάλαμο του μουσείου! Τώρα που είναι Έλληνας, υπέστη - μαζί με τις τόσες θυσίες και την οικονομική του καταστροφή - τον εξοβελισμό του από τα εκθέματα του μουσείου, καθώς οι αρμόδιοι αθέτησαν την υπόσχεση που είχαν δώσει. Στο όνομα της ιστορικής αλήθειας, είναι απαραίτητο να γίνει, έστω και αργά, αυτή η αποκατάσταση και να συμπεριληφθεί στα σχολικά μας βιβλία της Ιστορίας, όλων των βαθμίδων, η μεγάλη συμβολή του Μίνωα Καλοκαιρινού στην ανακάλυψη των ανακτόρων της αρχαίας Κνωσού και του μινωικού πολιτισμού!