154. ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ:
Το σχέδιο της δολοφονίας του Καραϊσκάκη!
( Δεύτερο αφιέρωμα για τα 200 χρόνια από το 1821)
Ιστότοπος:οfigousiotis2.blogspot.com Email:giwrgospattas@gmail.com
Το θέμα "Καραϊσκάκης" είναι τόσο ευρύ και πολυσύνθετο όσο και το μέγεθος της γιγάντιας αυτής μορφής του 1821. Από όποια πλευρά κι αν εξετάσει κανείς την ηρωική αυτή προσωπικότητα, πάντα θα έχει την εντύπωση ότι δεν φιλοτεχνήθηκε αρκετά το πορτρέτο του. Πάντα θα υπάρχουν και άλλες πτυχές που εγείρουν το θαυμασμό του ερευνητή. Πλανάται, ωστόσο, ακόμα και σήμερα, ένα σκοτεινό ερώτημα που χρήζει περαιτέρω διερεύνησης: "Πώς επήλθε ο τραυματισμός του που τον οδήγησε στο θάνατο";
"Τι άλλο θα μπορούσε να προσθέσει κανείς στις χιλιάδες σελίδες που γράφτηκαν για τη σκοτεινή και ταπεινή καταγωγή του Καραϊσκάκη, για τη Σπηλιά του Μαυροματιού όπου γεννήθηκε, για την ορφάνεια, την καταφρόνεση και τον κατατρεγμό που γνώρισε στα παιδικά του χρόνια, για την πρώιμη δράση του σαν άγουρο κλεφτόπουλο γύρω από τη Γράλιστα (Ελληνόπυργο Καρδίτσας), για τη σύλληψή του στα δεκάξι του χρόνια και για τα χρόνια κοντά στον Αλή-πασά, για τη φυλάκισή του στο Τεπελένι, για την κλέφτικη ζωή του στα Άγραφα - καθώς και για τη δράση του ως αρματολού και Καπετάνιου αργότερα σ' αυτά - για τη δίκη στην οποία άδικα τον έσυρε ο μηχανορράφος Μαυροκορδάτος και για τη μεγάλη προσφορά του στον αγώνα του Γένους"; (Βλ. ιστότοπο: ofigousiotis.blogspot.com - θεματική ενότητα 136).
"Ποτέ άλλοτε ο θάνατος ανδρός δεν απέδειξε οποία ήτο η αξία του"! Κων/νος Παπαρρηγόπουλος
Η μυθική διάσταση των μεγάλων ηρωικών μορφών!
Αναδιφώντας κανείς τις πηγές για τη ζωή και τις συνθήκες του θανάτου του Γεωργίου Καραϊσκάκη, έχει την εντύπωση ότι μας παραπέμπουν σε αρχετυπικά μυθολογικά πρότυπα. Η ίδια η μοίρα, θαρρείς, θέλει τις μεγάλες μορφές της Ιστορίας να περιβάλλονται από την αχλύ του μύθου, τόσο κατά τη γέννηση όσο και κατά το θάνατό τους. Το τέλος τους, μάλιστα, τους θέλει να έρχεται μόνο με δολοπλοκίες, γιατί μόνο έτσι μπορούν οι εχθροί τους να τους νικήσουν! Αν για τον Καραϊσκάκη έχει απολύτως αποσαφηνιστεί ο τόπος γέννησής του - σε μια σπηλιά, στο Μαυρομάτι Καρδίτσας - για το θάνατό του υπάρχουν ακόμα και σήμερα διχογνωμίες. Ο θάνατός του προήλθε μετά από ένα τυχαίο γεγονός, ή μετά από δολοπλόκο σχέδιο; Ο τραυματισμός του, επίσης, προήλθε από τούρκικο βόλι, ή από φίλια πυρά; Ας πιάσουμε σιγά-σιγά το νήμα των γεγονότων, για να δούμε πού κάθεται η αλήθεια.
Η εκστρατεία του Καραϊσκάκη στη Ρούμελη!
Μετά την πτώση του Μεσολογγίου (10 Απριλίου 1826), όλη η Στερεά Ελλάδα (Ρούμελη) είχε υποταχθεί στον Κιουταχή, ο οποίος στη συνέχεια πολιόρκησε την Ακρόπολη των Αθηνών. Την περίοδο αυτή, δεν απόμειναν παρά ελάχιστες εστίες επανάστασης μόνο στην Πελοπόννησο, όπου ο Ιμπραήμ-πασάς της Αιγύπτου σκορπούσε παντού τον πανικό. Στη δύσκολη αυτή περίσταση, άστραψε το άστρο του Καραϊσκάκη. Περί τα μέσα Ιουλίου 1826, παρουσιάστηκε στην Κεντρική Διοίκηση, στο Ναύπλιο, και ζήτησε να του δοθεί το χαρτί του διορισμού του ως αρχιστρατήγου της Στερεάς Ελλάδας. Όλοι τότε συμφώνησαν, έστω και αργά, και ανταποκρίθηκαν θετικά στο αίτημα του Καραϊσκάκη, ο οποίος, ταυτόχρονα, πήρε και την άδεια για να εκστρατεύσει με 2000 στρατό, προκειμένου να ελευθερώσει τη Ρούμελη και να αποκόψει τον εφοδιασμό του Κιουταχή. Οι νίκες που κατήγαγε τότε ο Καραϊσκάκης - με κορυφαία αυτή της Αράχοβας (24 Νοεμβρίου 1826) - αναζωπύρωσαν τη φλόγα της επανάστασης και επανέφεραν τη χαμένη αισιοδοξία σε όλη την επαναστατημένη Ελλάδα. Ο Καραϊσκάκης ανέστρεψε τότε και το κλίμα στην Ευρώπη υπέρ της Ελλάδας και ενίσχυσε την επιχειρηματολογία της Κεντρικής Διοίκησης στις επαφές που είχε με τις Μεγάλες Δυνάμεις της εποχής. "Συνεχίζουμε να πολεμούμεν", τους έλεγε, ενώ την ίδια στιγμή ανατροφοδοτήθηκε και το ενδιαφέρον των φιλελλήνων για τη σωτηρία των Αθηνών και την απελευθέρωση της Ελλάδας, γεγονός που σήμαινε ενίσχυση οικονομική και σε ανθρώπινο δυναμικό. Ακόμα και τη μακρινή και φτωχική Αϊτή συγκίνησε τότε ο αγώνας της Ελλάδας για απελευθέρωση. Ήταν η πρώτη χώρα (!) που αναγνώρισε το δίκαιο αγώνα των Ελλήνων και απέστειλε βοήθεια υλική (45 τόνους καφέ) και 100 στρατιώτες εθελοντές, οι οποίοι, βέβαια, δεν έφτασαν ποτέ στην Ελλάδα, γιατί πέθαναν από τις κακουχίες μέσα στο πλοίο που τους μετέφερε.
Διθυραμβικά δημοσιεύματα και "μαθήματα" ενότητας!
Μέσα σε ένα κλίμα αισιοδοξίας, οι εφημερίδες της εποχής αφιέρωσαν διθυραμβικά άρθρα για τον Καραϊσκάκη και το στρατηγικό του μυαλό. Το σημαντικότερο γι' αυτόν ήταν ότι αυξήθηκε κατακόρυφα το κύρος του και πλέον όλοι οι οπλαρχηγοί, που είχαν τάσεις αυτονόμησης, πειθαρχούσαν μπροστά στο μεγάλο αρχηγό. Τώρα ενέπνεε σε όλους εμπιστοσύνη ο Καραϊσκάκης, από τους απλούς οπλίτες μέχρι τους ανώτερους αξιωματικούς, και έτρεχαν να μπουν υπό τις διαταγές του! Ταυτόχρονα, ο Καραϊσκάκης, παρεμβαίνοντας και στις πολιτικές ζυμώσεις της εποχής, έδινε προς όλους "μαθήματα" πατριωτισμού και ενότητας. Ευρισκόμενος ακόμα στη Ρούμελη, απέστειλε μία επιστολή - στις 26 Ιανουαρίου 1827 - προς τους πληρεξουσίους της Γ' Εθνοσυνέλευσης, στην Τροιζήνα, και τους έλεγε τα εξής: "Ας λείψει το: Πελοποννήσιοι, νησιώται και Ρουμελιώται, αλλ' όλοι να νομιζώμεθα εν, ως και είμεθα"!
Ο διορισμός των Τζωρτς - Κόχραν!
Η Γ' Εθνοσυνέλευση της Τροιζήνας (2ο μέρος, Ιανουάριος 1827), εκτός από το διορισμό του Ιωάννη Καποδίστρια ως κυβερνήτη της Ελλάδας, διόρισε και τους Άγγλους αξιωματικούς Τζωρτς και Κόχραν ως επικεφαλής των ελληνικών δυνάμεων, προκειμένου να ενισχύσουν τον αγώνα. Τον Τζωρτς ως επικεφαλής των χερσαίων δυνάμεων και τον Κόχραν ως επικεφαλής των κατά θάλασσα. Το γενικό πρόσταγμα, ωστόσο, το είχε ο Κόχραν, καθώς στην αγγλική ιεραρχία είχε ανώτερο βαθμό. Ο διορισμός, τόσο του Καποδίστρια όσο και των δύο Άγγλων αξιωματικών, έγινε γιατί οι πληρεξούσιοι της εθνοσυνέλευσης ήθελαν να πετύχουν "τον εξευρωπαϊσμό της πολιτικής και στρατιωτικής ηγεσίας της επανάστασης, ώστε να την καταστήσουν ευκολότερα αποδεκτή από τις Μεγάλες Δυνάμεις". Σαφέστατα, ωστόσο, ο διορισμός των δύο Άγγλων έγινε και για οικονομικούς λόγους, για να μπορεί η Ελλάδα να ζητά και να συνομολογεί δάνεια πιο εύκολα, οσάκις παρίστατo ανάγκη. Άλλωστε, η συμφωνία με τον Κόχραν είχε συναφθεί το 1825, από την Επιτροπή που διαπραγματευόταν τότε το δάνειο με την Αγγλία. Σωστό, εν μέρει, το σκεπτικό του διορισμού των δύο Άγγλων, θα 'λεγε κάποιος, αλλά στην πράξη οι εξελίξεις διέψευσαν κάθε προσδοκία. Ο διορισμός τους έγινε έναντι αδράς αμοιβής, ενώ η εν λευκώ εξουσία τους αποτέλεσε αιτία πολλών δεινών! Πρώτον, γιατί ο Καραϊσκάκης - παρότι δεν απομακρύνθηκε από τη θέση του - τώρα θα είχε πάνω απ' το κεφάλι του τους δύο Άγγλους. Δεύτερο, και χειρότερο, οι Τζωρτς - Κόχραν μπορεί να ήταν εμπειροπόλεμοι με τακτικό στρατό, αλλά δεν ήταν σε θέση - ή δεν ήθελαν - να καταλάβουν την στρατηγική του Καραϊσκάκη στις πολεμικές επιχειρήσεις με άτακτο στρατό. Αυτός ήταν και ο λόγος που οι τρεις άνδρες βρίσκονταν σε συνεχείς προστριβές μεταξύ τους, όταν συζητούσαν και έπρεπε να αποφασίσουν ποια τακτική θα ακολουθήσουν σε συγκεκριμένες περιστάσεις. Πιθανότατα - αν όχι σίγουρο - υπήρχαν και άλλοι λόγοι, λόγοι πολιτικού χαρακτήρα, που έπαιζαν το ρόλο τους στις μεταξύ τους διαφωνίες. Παρά ταύτα, ο Καραϊσκάκης δεν έδειξε τη δυσαρέσκειά του και υπάκουσε στις εντολές της διοίκησης. Πίστη του ήταν ότι δεν μπορεί να υπάρξει κράτος ελεύθερο, του οποίου οι αποφάσεις της διοίκησης δεν εισακούγονται.
Η απόφαση για επίθεση κατά του Κιουταχή!
Ο Καραϊσκάκης επέστρεψε από την απελευθερωμένη πια Στερεά Ελλάδα, κατά τα μέσα του Φλεβάρη 1827, και ενώθηκε με τα άλλα ελληνικά στρατεύματα στην Αττική, τα οποία τώρα ήταν στρατοπεδευμένα στο Φάληρο, στην Καστέλα και στο Κερατσίνι. Στο εξής, ένας και μοναδικός ήταν ο στόχος του Καραϊσκάκη και των ελληνικών δυνάμεων στην Αττική: η λύση της πολιορκίας της Ακρόπολης και η απελευθέρωση των πολιορκουμένων μέσα σ' αυτή. Η απόφαση, που πάρθηκε, ήταν η επίθεση να ξεκινήσει τη νύχτα της 23ης προς 24η Απριλίου 1827. Στο στράτευμα, μάλιστα, δόθηκε ρητή εντολή να ξεκουραστούν στις 22 του μηνός και να μην κινηθεί κανείς, προτού να δοθεί το σύνθημα της επίθεσης.
Το σχέδιο και η διαφωνία!
Το σχέδιο του Καραϊσκάκη - που έγινε αποδεκτό, προσχηματικά, όπως αποδείχτηκε, από τον Κόχραν - ήταν η επίθεση να γίνει από δύο σημεία: Το ένα τμήμα του στρατού να κινηθεί από το Φάληρο προς τη νότια πλευρά της Ακρόπολης - με ταυτόχρονη παράλληλη κίνηση και του ιππικού - και το άλλο τμήμα να επιτεθεί μέσω του Ελαιώνα, ώστε να αναγκαστεί ο Κιουταχής να διασπάσει στα δύο τις δυνάμεις του. Διαφώνησαν, όμως, ριζικά ως προς τον τρόπο επίθεσης προς τη νότια πλευρά, όπου το μέρος ήταν επίπεδο. Κατά μέτωπο επίθεση ζητούσε ο Κόχραν, ενώ ο Καραϊσκάκης ήθελε αυτή να γίνει σταδιακά, με ταυτόχρονη κατασκευή οχυρώσεων. Με κατά μέτωπο επίθεση, χωρίς οχυρώσεις σε ανοιχτό μέρος, "Θα μας σφάξουν σαν τραγιά οι ντελήδες(=ιππείς) του Κιουταχή!", είπε σε κάποια στιγμή ο Καραϊσκάκης στον Κόχραν, αλλά, τελικά, μπρος στην επιμονή του....ανωτέρου του, αναγκάστηκε να υποχωρήσει. Σημειωτέον ότι από καιρό ο Καραϊσκάκης είχε ζητήσει από τον Κόχραν να του αποσταλούν χίλια τσαπιά και φτυάρια, για να φτιάξει οχυρώσεις, αλλά εκείνος του έστειλε μόνο εβδομήντα! Έτσι, οι οχυρώσεις που κατασκευάστηκαν ήταν ελάχιστες. Για τις μύχιες σκέψεις του Καραϊσκάκη εκείνες τις ώρες - λίγες ημέρες πριν από την επίθεση - μας δίνει μία πληροφορία ο Θεμιστοκλής Πέτρου στο βιβλίο του (1973, σελ. 259): "Θα ήθελα τώρα να πέθαινα!", φέρεται να είπε στον Ιωάννη Νοταρά, συμπέθερό του, όταν κάποιο βράδυ τον κάλεσε στη σκηνή του, αναλογιζόμενος τον κίνδυνο που διέτρεχε το στράτευμά του, με κατά μέτωπο επίθεση στον κάμπο του Ανάλατου. Στρατηγικός νους ή και διαίσθηση μαζί;
Ο τραυματισμός και ο θάνατος του Καραϊσκάκη!
Το απόγευμα της 22ας Απριλίου 1827, μία ομάδα νησιωτών, από ένα οχύρωμα του Φαλήρου, άρχισαν να πυροβολούν εναντίον Τούρκων που βρίσκονταν πίσω από μία μάντρα. Εκείνοι ανταπέδωσαν τα πυρά και η αρχική αψιμαχία γενικεύτηκε και εξελίχθηκε σε κανονική μάχη! Ακούγοντας τους πυροβολισμούς ο Καραϊσκάκης, πετάχτηκε αμέσως από τη σκηνή του, καβάλησε ένα άλογο και τάχιστα βρέθηκε στον τόπο της συμπλοκής, για να σταματήσει το συμβάν. Την ώρα που έτρεχε παράλληλα προς τη μάντρα, δέχτηκε ένα βόλι στο υπογάστριο. Κατέβηκε από το άλογό του, αλλά για να μην καταλάβουν οι στρατιώτες του τι συνέβη και επέλθει πανικός, ξανανέβηκε αμέσως. Μετά, όμως, από μερικά μέτρα, έπεσε και δεν ξανασηκώθηκε! Γρήγορα οι άνδρες του τον μετέφεραν στη σκηνή του - κατά τις τέσσερις η ώρα - και εκεί ο γιατρός, που είδε την πληγή του, κατάλαβε ότι δεν επρόκειτο να ζήσει. Το θανάσιμο τραυματισμό του εξέφρασε και ο ίδιος ο Καραϊσκάκης στους παρευρισκόμενους που έκλαιγαν απαρηγόρητοι. Ο Νικόλαος Κασομούλης, στη σελ.1367 των "Ενθυμημάτων" του, γράφει τα εξής που τους είπε: - Μη κλαίγετε, μην απελπίζεστε. Εγώ έλαβα και άλλας πληγάς και γνωρίζω τη θανάσιμο (ποια είναι). Εάν βράδυ έβγω εις αναγκαίον, είμαι καλά. Εάν δεν έβγω, είμαι κακά και πεθαίνω! Γνωρίζω (όμως) τον αίτιον και αν ζήσω, παίρνομεν όλοι χάκι (=εκδίκηση).....!
Μόλις οι παρευρισκόμενοι άκουσαν όσα τους είπε ο Καραϊσκάκης, άρχισαν να τον ρωτούν επίμονα ποιον εννοεί, αλλά εκείνος σιώπησε. Σαφώς και σκεφτόταν ότι, αν αποκάλυπτε αυτόν που εννοούσε, θα έφερνε μεγάλη αναστάτωση και διχασμό στο στράτευμα. Πήρε το μυστικό στον τάφο του και έδειξε το μεγαλείο της ψυχής του ακόμα και τις τελευταίες στιγμές που ψυχορραγούσε! Πέθανε τα ξημερώματα της 23ης Απριλίου, μέσα στη γολέτα "Σπαρτιάτης" που εντωμεταξύ τον είχαν μεταφέρει, αφού πρόλαβε να υπαγορεύσει στο γραμματέα του τη διαθήκη του. Το άγγελμα του θανάτου του Καραϊσκάκη, έφερε μεγάλη ταραχή, κατήφεια και δάκρυα στο στράτευμα. Μαζί του πένθησε ολόκληρο το έθνος! Η κηδεία του έγινε στον Άγιο Δημήτριο, στη Σαλαμίνα, όπου και ετάφη, όπως είχε ζητήσει ο ίδιος, μέσα σε κλίμα ανείπωτης συγκίνησης και εθνικού πένθους. Ο τεράστιος αντίκτυπος, που είχε ο θάνατος του Καραϊσκάκη, φάνηκε, τόσο από τους επικήδειους που εκφωνήθηκαν, τις εκδηλώσεις μνήμης που οργανώθηκαν παντού, τις αναφορές στη Γενική Εφημερίδα και το Ψήφισμα της Εθνοσυνέλευσης, όσο και από τις μαρτυρίες των βιογράφων του.Χαρακτηριστικά είναι όσα ο ιστορικός Κων/νος Παπαρρηγόπουλος αναφέρει για τον Καραϊσκάκη - στη μοναδική βιογραφία που έχει συγγράψει:"Ποτέ Έλλην δεν ηξιώθη τοιαύτης υπέρ της μνήμης αυτού διαδηλώσεως....Η Ελλάς σύμπασα, ήτις προ διετίας μόλις εγίνωσκεν το όνομά του, εθεώρησεν ήδη τον θάνατον αυτού ως την κυριωτέραν των πληγών, όσας ηδύνατο να λάβει"! Ο ίδιος ο Κολοκοτρώνης, λένε οι ιστορικές πηγές, όταν πληροφορήθηκε για το θάνατο του Καραϊσκάκη, κάθισε κάτω σταυροπόδι και μοιρολογούσε σαν γυναίκα!
Το 1835, σε ειδική τελετή που έγινε, ενώπιον του βασιλιά Όθωνα, τα οστά του Αχιλλέα της Ρωμιοσύνης μεταφέρθηκαν στον τόπο, όπου τραυματίστηκε και όπου σήμερα βρίσκεται το μνημείο του. Τότε, ο βασιλιάς Όθωνας απέθεσε επάνω στα οστά του τον Μέγα Σταυρό του Τάγματος και πήρε υπό την προστασία του τα ορφανά παιδιά - και από τους δυο γονείς - του Καραϊσκάκη.
Η επιχείρηση του Ανάλατου, στις 24 Απριλίου 1827!
Η επίθεση κατά του Κιουταχή είχε αποφασιστεί να γίνει τη νύχτα στις 23 προς 24 Απριλίου, όπως είπαμε, αλλά τελικά έγινε ημέρα, στις 24 του μηνός, την επομένη, δηλαδή, του θανάτου του Καραϊσκάκη, χωρίς να ληφθεί υπόψη το γεγονός ότι στο στρατόπεδο επικρατούσε αταξία και το ηθικό των στρατιωτών ήταν ήδη καταρρακωμένο! Σε σύσκεψη που έγινε το απόγευμα της 23ης Απριλίου, υπό την ηγεσία του Κόχραν, παρευρέθησαν πολύ λίγοι οπλαρχηγοί, αλλά και αυτοί δήλωσαν ανέτοιμοι για τη μάχη. Τότε, ο Κόχραν θύμωσε και απείλησε ότι θα έφευγε από την Ελλάδα, αν δεν υπάκουγαν στις εντολές του. Μετά από αυτά, η μάχη δόθηκε στον Ανάλατο (σημερινό Φλοίσβο). Η προχειρότητα της επιχείρησης ήταν οφθαλμοφανής και όλα έγιναν μπροστά στα μάτια των Τούρκων. Άλλωστε, τους είχε ειδοποιήσει ένας Αιγύπτιος, ιπποκόμος ενός Σουλιώτη αξιωματικού, που αυτομόλησε, και είχαν ήδη προετοιμαστεί για να αντιμετωπίσουν την επίθεση των Ελλήνων. Ο Αινιάν, στα απομνημονεύματά του, αναφέρει ότι οι Τούρκοι προσπαθούσαν να ρίξουν ακόμα πιο πολύ το ηθικό των Ελλήνων, φωνάζοντάς τους ότι "Δεν υπάρχει πια Καραϊσκάκης και ότι θα πρέπει να φορέσουν τα μαύρα"! Παρά ταύτα, δεν δόθηκε καμία αναβολή στην επίθεση, η οποία έγινε κανονικά - όπως είχε προαποφασιστεί - αλλά μόνο χρονικά, όχι επιχειρησιακά. Το ελληνικό στράτευμα κινήθηκε μόνο από το Φάληρο προς τη νότια πλευρά της Ακρόπολης, όπου περικυκλώθηκε από το ιππικό του Κιουταχή και κατασφάχτηκε, όπως είχε προβλέψει ο Καραϊσκάκης. Από τους 10.000 Έλληνες, γλίτωσαν περίπου 3.500, τρέχοντας μέχρι τα πλοία! Πολλοί αξιωματικοί συνελήφθησαν αιχμάλωτοι και τα κεφάλια τους στάλθηκαν πεσκέσι στο σουλτάνο!
 |
| Το μνημείο του Καραϊσκάκη στο σημερινό Φλοίσβο |
Το μοιραίο λάθος της διοίκησης!
Ο διορισμός των Τζωρτς - Κόχραν, ως επικεφαλής του στρατεύματος, ήταν ασφαλώς το μοιραίο λάθος της διοίκησης, που ανέτρεψε όλα τα δεδομένα, τόσο σε ό,τι αφορά το θάνατο του Καραϊσκάκη όσο και σε ό,τι αφορά την έκβαση του αγώνα. Η πολεμική τέχνη του Καραϊσκάκη, που προσαρμοζόταν ανάλογα με τη μορφολογία του εδάφους, δεν εφαρμόστηκε ποτέ από τον Κόχραν. Αυτό αποτέλεσε την απαρχή δεινών, καθώς οδήγησε τον Καραϊσκάκη να παρεμβαίνει, με αυτοθυσία και χωρίς προφυλάξεις, σε όλες τις αψιμαχίες και συμπλοκές που λάβαιναν χώρα, οπουδήποτε. Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, όταν το έμαθε αυτό, έγραψε αμέσως στον Καραϊσκάκη και του έλεγε ότι είναι ανάγκη "να σώσεις τον εαυτό σου, για να σωθεί και η πατρίδα"!
Όλα ήταν προαποφασισμένα!
Από πολλούς ιστορικούς, η μάχη του Ανάλατου θεωρήθηκε "ομαδική αυτοκτονία των Ελλήνων", αλλά όχι τυχαία. Υπαίτιος γι' αυτό ο Κόχραν, πιθανότατα με συνεργούς, ώστε να έχει στηρίγματα, σε περίπτωση που του αποδοθούν ευθύνες. Όλα έγιναν προγραμματισμένα και ήταν προαποφασισμένα να συμβούν! Ούτε ο ίδιος ο Κόχραν - που άλλα είχε στο νου του και όχι τη νίκη των Ελλήνων - δεν θα μπορούσε να δώσει μία ελάχιστα πειστική απάντηση στα ερωτήματα: - Γιατί δεν δέχτηκε ποτέ την τόσο σοβαρή στρατηγική θέση του Καραϊσκάκη και προτίμησε την κατά μέτωπο επίθεση, χωρίς να κατασκευαστούν οχυρώσεις; - Ποιος παρέσυρε τους νησιώτες στο Φάληρο, παρά τις ρητές εντολές που είχαν δοθεί για απόλυτη ηρεμία, και ανάγκασαν τον Καραϊσκάκη να τρέξει στο σημείο, όπου και τραυματίστηκε; - Γιατί δεν κινήθηκε καθόλου το ιππικό των Ελλήνων, ούτε το τμήμα του στρατού που είχε προαποφασιστεί να κινηθεί μέσω του Ελαιώνα; - Γιατί δεν δόθηκε μία αναβολή στην επίθεση, ώστε να βρεθεί τρόπος για να τονωθεί το ηθικό των στρατιωτών;
Ένας αξιόπιστος αναλυτής των γεγονότων και των συμβάντων, δεν θα μπορούσε παρά να αποδεχτεί ότι δεν απέμεινε τίποτε άλλο να συμβεί, πριν από τη μάχη στον Ανάλατο, ώστε οι Έλληνες να συντριβούν σ' αυτή!
Ήταν δολοφονία!!
Εξ όσων συνάγονται από τα παραπάνω, δεν έχω καμία αμφιβολία ότι ο θάνατος του Καραϊσκάκη ήταν δολοφονία!! Για να συμβούν, όσα συνέβησαν, έπρεπε να βγει από τη μέση ο Καραϊσκάκης, ο οποίος δεν θα επέτρεπε ΠΟΤΕ να γίνει η επίθεση προς την Ακρόπολη με τον τρόπο που έγινε. Ένα από τα μεγάλα στρατηγικά του προτερήματα ήταν να παίρνει από τους στρατιώτες του το μέγιστο που μπορούσαν και ταυτόχρονα να μη διακινδυνεύει τη ζωή τους χωρίς σοβαρό λόγο. Λαμβάνοντας, μάλιστα, υπόψη τον τρόπο που ο Κόχραν παρέταξε το στράτευμα στο πεδίο της μάχης, θα τολμούσα να πω ότι η συντριβή του Ανάλατου δεν ήταν απλώς μία "ομαδική αυτοκτονία των Ελλήνων", όπως χαρακτηρίστηκε, αλλά κάτι περισσότερο και χειρότερο: Ήταν μία ομαδική δολοφονία, με φόντο τη ναυμαχία του Ναυαρίνου! Σχεδόν αμέσως μετά, οι Άγγλοι έστειλαν πολεμικά πλοία στην Πελοπόννησο και τους ακολούθησαν οι Γάλλοι και οι Ρώσοι. Τα είχαν προσυμφωνήσει σ' αυτό. Τίνος, όμως, ήταν το βόλι που σημάδεψε τον Καραϊσκάκη; Ελληνικό ή τούρκικο;
Διαχωρισμός των συμβάντων!
Για να απαντήσουμε στο παραπάνω ερώτημα, θα πρέπει πρώτα να κάνουμε έναν διαχωρισμό των συμβάντων. Άλλο πράγμα πρέπει να θεωρείται τίνος ήταν το βόλι και άλλο ποιος "έστησε"το σκηνικό με τους νησιώτες, ώστε να βρεθεί ο Καραϊσκάκης στον τόπο της αψιμαχίας και της συμπλοκής. Τα δύο αυτά, δεν είναι απαραίτητο να συμπίπτουν. Ο μη διαχωρισμός τους ήταν που μπέρδεψε κάποιους ιστορικούς μας. Το βόλι ήταν τούρκικο, αλλά το σκηνικό με τους νησιώτες "στήθηκε"στην ελληνική πλευρά! Αυτό συνάγεται από κάποιες πληροφορίες που έχουν διασωθεί. Η μία είναι αυτή που μας λέει ότι την ώρα, που ο Καραϊσκάκης έπεφτε από το άλογό του, οι Τούρκοι μέσα στη μάντρα, που προανέφερα, άρχισαν αμέσως να πανηγυρίζουν! Αυτό σημαίνει ότι τον είδαν την ώρα του τραυματισμού του. Πώς, όμως, τον είδαν, τη στιγμή που δεν είχαν οπτική επαφή πίσω από τη μάντρα; Εδώ έρχεται ο Γενναίος Κολοκοτρώνης και ιδού τι μας λέει στα απομνημονεύματά του (σελ.171):".....Ήτον και δύο Τούρκοι έξωθεν της μάντρας κατά το μέρος της θαλάσσης, όπου υπάρχει (υπήρχε, δηλαδή) και ένα κτίριον με ένα δέντρον, νομίζω συκιάν. Έρριξαν αυτοί οι δύο Τούρκοι και επλήγωσαν τον ένδοξον Καραϊσκάκη". Οι δύο Τούρκοι έδωσαν αμέσως την είδηση μέσα στη μάντρα κι εκείνοι άρχισαν τους πανηγυρισμούς! Πώς βρέθηκαν, άραγε, οι δύο Τούρκοι πάνω στο δέντρο που μας λέει ο Γενναίος; Προφανώς, ενέδρα του είχαν στήσει, πράγμα που σημαίνει ότι οι Τούρκοι γνώριζαν ότι ο Καραϊσκάκης θα περνούσε από μπροστά τους. Τι πιο φυσικό; Μόλις ο Καραϊσκάκης άκουσε τους πυροβολισμούς, έτρεξε αμέσως προς το μέρος που ακούστηκαν. Πώς, όμως, το γνώριζαν αυτό οι Τούρκοι; Ιδού το μεγάλο ερώτημα! Πού πρέπει να πάει ο νους ενός αμερόληπτου ερευνητή; Πουθενά αλλού, παρά στο ότι οι Τούρκοι είχαν προηγουμένως ενημερωθεί!* Ε, από το σημείο αυτό και μετέπειτα, ξεκινάει το "καταχθόνιο σχέδιο" που είπαν κάποιοι βιογράφοι του Καραϊσκάκη. Και δεν θα μπορούσαν από κανέναν άλλον να είχαν ενημερωθεί, παρά μόνο από εκείνον ή εκείνους που έπεισαν τους νησιώτες να αρχίσουν τους πυροβολισμούς. Από μόνοι τους, χωρίς στηρίγματα, δεν θα παρέβαιναν ΠΟΤΕ την άνωθεν εντολή οι νησιώτες. Στη σκέψη, επίσης, ότι αυτός που ξεσήκωσε τους νησιώτες βρισκόταν στο ελληνικό στρατόπεδο, δεν μας οδηγεί το ότι ο Καραϊσκάκης γνώριζε "τον αίτιο"; Το ότι, τέλος, το βόλι ήταν τούρκικο, ενισχύεται και από την πληροφορία ότι η φορά του ήταν από πάνω προς τα κάτω, άρα, το χέρι, που σημάδεψε τον Καραϊσκάκη, βρισκόταν πιο ψηλά από το επίπεδο που αυτός κινούνταν με το άλογό του, κάτι που αποκλείει να ρίχτηκε από Έλληνα που βρισκόταν εκείνη την ώρα στο ίδιο σημείο.
* Αν κάποιοι κάνουν το λάθος και μας πουν ότι οι Τούρκοι είχαν ενημερωθεί από τον Αιγύπτιο ιπποκόμο, που προανέφερα, θα πρέπει να ξέρουν ότι ο Αιγύπτιος άλλαξε στρατόπεδο την επόμενη μέρα του τραυματισμού του Καραϊσκάκη.
Ποιος ή ποιοι παρέσυραν τους νησιώτες;
Ούτως εχόντων των πραγμάτων, το ερώτημα που μένει να απαντηθεί είναι μόνο ένα: Ποιος ή ποιοι παρέσυραν τους νησιώτες να αρχίσουν τους πυροβολισμούς; Υπάρχουν δύο πρόσωπα, που μπορούν να αποτελέσουν οδηγοί με τα γραπτά τους. Είναι ο αγγλόφιλος και συγγενής (κουνιάδος) του Αλέξανδρου Μαυροκορδάτου Σπυρίδων Τρικούπης και ο ιστορικός Κων/νος Παπαρρηγόπουλος, στενός φίλος και συνεργάτης του Μαυροκορδάτου. Αυτοί οι δύο δεν έγραψαν τίποτε για το παρασκήνιο, που βοούσε, με τον περίεργο τραυματισμό του Καραϊσκάκη. Παρότι είχαν τις αφορμές από προηγούμενους βιογράφους, αποσιώπησαν εντελώς το θέμα! Προφανώς, για να μην ενοχοποιήσουν τους ημέτερους! Οι Κόχραν - Μαυροκορδάτος ήταν εχθρικά διακείμενοι απέναντι στον Καραϊσκάκη - ο καθένας για τους δικούς του λόγους - και ευλόγως όλες οι κατηγορίες πέφτουν πάνω τους. Άλλωστε, και οι Γιάννης Βλαχογιάννης, Δημήτριος Φωτιάδης και Δημήτριος Σταμέλος - βιογράφοι του Καραϊσκάκη - αυτούς τους δύο κατονόμασαν ότι έστησαν το "καταχθόνιο σχέδιο". Πίσω από τα μεγάλα λόγια του Κόχραν για ανάσταση της Βυζαντινής αυτοκρατορίας - που οι Ευρωπαίοι δεν θα το ήθελαν ποτέ - κρυβόταν πολύ καλά ένα καλοστημένο θέατρο σε βάρος των ελληνικών συμφερόντων. Πιθανότατα, γι' αυτό, επίσης, ο Γεώργιος Βερναρδάκης, καθηγητής πανεπιστημίου και συνομήλικος του ιστορικού Κων/νου Παπαρρηγόπουλου, χαρακτήρισε τον Αλέξανδρο Μαυροκορδάτο "ολέθριο δαίμονα της Ελλάδος"! Όλα δείχνουν και συγκλίνουν προς αυτή την κατεύθυνση. Το αν ήρθαν οι ίδιοι σε άμεση επικοινωνία με τους νησιώτες, ή όχι, λίγη σημασία έχει, γιατί αυτό μπορούσε πολύ εύκολα να το κάνει ο Ουρκουάρτος , ανεψιός του Κόχραν, που τους είχε υπό τις προσταγές του!
"Έπεσε" ο γίγαντας της Φυλής!
Αυτό ήταν το τέλος της ζωής του γίγαντα της Φυλής Γεωργίου Καραϊσκάκη! Το καμάρι του Έθνους "έπεσε" ηρωικά την ώρα του καθήκοντος και της ορμής του να ιδεί την πατρίδα του ελεύθερη. Η πύρινη τροχιά του, που άστραψε στο Αρματολιάτικο, στα Άγραφα, στο Μεσολόγγι, στα Σάλωνα, στην Αράχοβα και στο Κερατσίνι, ανακόπηκε στο Φάληρο, στις 23 Απριλίου 1827 - ανήμερα της ονομαστικής του εορτής - σε ηλικία μόνο 45 ετών! Η Ιστορία τον κατέταξε με χρυσά γράμματα στις σελίδες της ως τον πιο εκλεκτό του Γένους και ως "το γνησιώτερον τέκνον της Ελληνικής Επαναστάσεως". Δεν ήταν μονάχα το ατσάλι της ψυχής, στο οποίο αξίζει να σταθούμε, αλλά και η μεστότητα του λόγου του που έβγαινε, ως απόσταγμα ζωής, μέσα από το καμίνι του αγώνα.
"Τ' όνομά του πολλούς χρόνους εις τα χείλη μας θα τρέχη και εις των μικρών την στέγην θα τιμάται ως Θεός. Και χίλιους ακόμα χρόνους άλλην ύλην δεν θα έχη ομιλίας ο λαός". ( Παν. Σούτσος)
( Στόχος της Ιστορίας μας δεν είναι η καλλιέργεια του εθνικού μας ναρκισσισμού, αλλά η συλλογική μας αυτογνωσία, όσο πικρή αυτή κι αν είναι).
Πηγές: 1. Νικολάου Κασομούλη: " Ενθυμήματα Στρατιωτικά της Επαναστάσεως των Ελλήνων" 2. Κων/νου Παπαρρηγόπουλου: " Καραϊσκάκης" (βιογραφία) 3. Θεμιστοκλή Πέτρου: " Καραϊσκάκης" (βιογραφία) 4. Διονύση Τζάκη: " Γεώργιος Καραϊσκάκης" (βιογραφία) 5. Διάφορα άρθρα στον τοπικό και γενικότερο Τύπο 6. Εγκυκλοπαίδεια Χάρη Πάτση 7. Internet - Βικιπαίδεια
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου